Orta kulakta çeşitli sebeplerle meydana gelen hava basıncı azalması sonucu kulak zarı ve işitme kemikçiklerinin zarar görmesiyle ortaya çıkan işitme kaybına bağlı olarak uygulanmaktadır. Bu sebeple öncelikle, orta kulağın ve dolayısıyla meydana gelen işitme kaybının nedenlerine göz atmamız gerekmektedir.

Orta Kulak ve İşitme Kaybı

Orta kulak, kulakta kulak zarından sonra gelen ve iç kulaktan önceki kısımdır. Orta kulak aynı zamanda bütün vücudun denge ritmini düzenleyen yapıdır. Orta kulak boşluğu adı verilen alan, normal şartlarda hava ile doludur. Orta kulaktaki bu hava basıncının azalmasıyla birlikte orta kulak boşluğunda sıvı birikmeye başlar. Biriken bu sıvı, işitme kemikçiklerinin hareket etmesini engeller ve bu durum işitme kaybına sebep olabilir.

Kulak tüpü takılmasıyla, orta kulakta meydana gelebilecek bu durumların engellenmesi mümkündür. Kulak zarına takılan küçük bir havalandırma tüpü kulak boşluğunun ihtiyacı olan hava takviyesini sağlayarak kulak zarının ve kemikçiklerin yeniden normal hareket yeteneğini elde etmesi sağlanabilmektedir. Kulak tüpü takılmasını gerektiren durumlar farklı sebepler taşıyabilmektedir.

Sebepleri Nelerdir?

Orta kulak, vücudun hem denge hem de işitme fonksiyonlarında önemli yere sahip bir alandır. Kulakta kulak zarından sonra ve iç kulaktan önceki alan orta kulak bölgesidir. Orta kulak boşluğu, hava ile dolu olan bir alandır. Bu alandaki hava miktarı normal şartlarda dengeli bir yapıdadır. Ancak bazı faktörlerin etkisiyle orta kulak bölgesindeki bu hava basıncı zarar görüp azalır, azalan hava basıncıyla orta kulak boşluğunda bir sıvı oluşmaya başlar ve oluşan bu sıvı işitme kemikçiklerinin hareket etmesini engelleyerek işitme kaybına sebep olabilir.

Kulak tüpü ameliyatları, tam olarak orta kulakta meydana gelebilecek olan işitme kayıplarını engellemek ve hava basıncını düzenleyerek orta kulaktaki fonksiyonları normal işleyişine dönüştürmek amacıyla gerçekleştirilmektedir.

Çocuklarda genel ve erişkinlerde lokal anestezi yoluyla gerçekleştirilen kulak tüpü ameliyatlarıyla, kulak zarının alt kısmına 2mm. genişliğinde küçük bir havalandırma tüpü takılmaktadır. Bir ucu orta kulakta diğer ucu dış kulakta olacak şekilde yerleştirilen bu kulak tüpü aracılığıyla, orta kulakta biriken sıvı çekilebilmekte, hava dengesi yeniden sağlanabilmekte ve işitme kemikçikleriyle birlikte kulak zarının fonksiyonları yeniden kazandırılabilmektedir.

Hangi Durumlarda Kulağa Tüp Takılır?

• Orta kulakta meydana gelen havalanma bozuklukları; özellikle büyümüş olan geniz etlerinin veya geniş damak yarıklarının ortaya çıkardığı havalanma bozukluklarında.
• Sürekli nüks eden burun/ sinüs iltihapları; tekrarlayan ya da artık hayatımızın normali haline gelen sinüs/ burun iltihapları orta kulağın ihtiyacı olan havanın alınamamasına ve beraberinde de birtakım sorunlara sebep olmaktadır.
• Geniz boşluğu tümörleri ve doku kayıpları; östaki borusuyla kulağa açılan bu boşluğun tümör ya da doku kaybı sonucunda orta kulağın ihtiyacı olan havayı sağlayamaması sonucunda kulak zarı ve işitme kemikçikleri zarar görebilmektedir.
• Orta kulak iltihapları; kulak zarının aşırı bombeleşmesine sebep olan ve beraberinde aşırı ağrı getiren durumlardır. Aniden başlayan (akut) ve ilaçla kontrol altına alınamayan orta kulak iltihapları orta kulağa ciddi zararlar verebilmektedir. Orta kulak iltihaplarında etkili tedavi, orta kulağın gerek duyduğu havayı sağlayacaktır. Tekrarlayan orta kulak iltihaplarında, orta kulağın havalandırılması ciddi önem taşımaktadır.
• Orta kulakta zamk gibi yapışkan bir sıvı varlığı; orta kulaktaki hava miktarını etkilemektedir. Bu sıvılar genelde kendi kendine ya da medikal müdahale ile iyileşebilen sıvılardır, ancak vücudun kendi kendine bu sıvıları iyileştirememesi veya medikal müdahalenin de sonuç vermemesi durumlarında, orta kulağa zarar vermektedir.
• Uçuş ya da dalma sırasında meydana gelen barotravmalar; her iki durum da orta kulağın yüksek basınca maruz kalması anlamına gelmektedir. Bu durum orta kulakta, hava dengesini bozan ciddi zararlar oluşturmaktadır.
• Östaki borusunun doğru gelişmediği durumlar; down sendromu yarık damak gibi hastalıklar, hastalarda kulak zarının ya da östaki borusunun doğru şekilde gelişmesini engellemekte, bu durum orta kulağa zarar vermektedir.
• Kulak zarı çökmeleri; kulak zarı orta kulaktan hemen önce yer almakta ve bu noktada meydana gelen çökme hava dengesine önemli zararlar vermektedir.

Kulak Tüpü Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Kulak tüpü ameliyatları, çocuklarda genel anestezi (narkoz) ve erişkinlerde yüzeysel (sadece zar bölgesine ilaçlı bir pamukla temas edilerek ya da ilacın direk kulak zarı üzerine püskürtülmesiyle) anestezi ya da yerel (enjeksiyon yoluyla) anestezi uygulanarak gerçekleştirilebilmektedir.

Anesteziden sonra, mikroskop altında dış kulak yolundan girilerek kulak zarı çizilmektedir. Genellikle kulak zarının alt kısmına atılan bu çizik yoluyla, orta kulakta bulunan sıvı dışarı çekilmektedir. Gerekli görülmesi durumlarında, bu noktaya havalandırma tüpü yerleştirilmektedir. Biriken sıvının çekilmesi, işitme kemikçiklerinin ve kulak zarının tekrar hareket edebilmesini sağlamaktadır. Kulak zarına 2mm genişliğinde, bir ucu orta kulakta diğer ucu ise dış kulakta olacak şekilde, küçük bir havalandırma tüpü takılmaktadır. Orta kulağa takılan bu küçük tüple, hava dengesinin yeniden sağlanması ve işitme kemikçikleriyle birlikte kulak zarının yeniden hareket yeteneği kazanması sağlanmaktadır.

Çocuk hastalarda, kulak tüpü ameliyatıyla orta kulak problemlerinde önemli bir etkisi olan geniz eti de alınmaktadır.

Kulak tüpü ameliyatıyla birlikte, hastanın kulağında dışardan gözlemlenebilen bir değişiklik meydana gelmemektedir.

Kulak Tüpü Ameliyatının Faydaları

Kulak tüpü ameliyatıyla, orta kulak gibi hassas bir bölgenin sağlıklı hale gelmesi amaçlanır ve sonraki süreçte de aynı sağlıklı işleyiş sürdürülecek şekilde işlem gerçekleştirilmeye çalışılır.

• Kulak tüpü ameliyatı ile birlikte, orta kulak iltihabının yeniden yaşanma riski önemli oranda düşürülmektedir.
• Kulak tüpü takılmasıyla, orta kulakta biriken sıvı sebebiyle oluşan duyma kaybı ortadan kaldırılmaktadır.
• Orta kulaktaki iltihabın ortadan kalkmasıyla, iltihap nedeniyle oluşan konuşma ve denge problemleri de ortadan kaldırılmış olur.
• Orta kulak iltihabı dolayısıyla meydana gelen uyku ve davranış problemlerinde, yapılan kulak tüpü ameliyatıyla iyileşme sağlanmaktadır.

Kulakta Kalma Süresi Nedir?

Kulak tüpü ameliyatlarıyla takılan kulak tüplerinin kulakta kalma süresi tüpün cinsine ve hastanın özelliklerine göre değişmektedir.

Kulağına ilk defa kulak tüpü takılan bir hasta için seçilen tüpler kısa süreli tüplerdir. Bu tüpler kulakta ortalama 6-9 ay kalır ve daha sonra vücut tarafından atılırlar. Tüpün vücut tarafından 1 yılı aşkın süreyle atılamaması durumunda ise, çocuk hastalara hafif bir anestezi gazı koklatılması yoluyla tüp kulaktan alınır.

Tekrar eden kulak tüpü uygulamalarında, uzun süreli tüpler (T-tüp) kullanılmaktadır. Uzun süreli kulak tüpleri 1 yıldan fazla, doktorun öngördüğü süre boyunca kulakta kalır. Vücut tarafından kolay kolay atılamayan uzun süreli tüpler, doktor tarafından çıkarılmaktadır.

Kulak Tüpü Ameliyatı Sonrası Yaşam

Kulak tüpü takıldığı andan itibaren kulak sudan korunmalıdır. Kulağın korunmasına karşın iltihaplanıp akması durumunda ise, doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.